Cảnh sát Italy nghi ngờ mafia nước này đang thực hiện âm mưu mua lại một loạt nhà hàng tại Rome và thuê người đứng tên làm nơi rửa tiền phi pháp từ hoạt động buôn bán ma túy.
Gianfranco Romeo trong buổi phỏng vấn hôm 4/11 tại Rome. Ảnh: AP
Gianfranco Romeo, chủ nhà hàng II Barroccio ở khu Pantheon, là một trong những người bị tình nghi dính líu đến đường dây rửa tiền phi pháp này. Trong buổi phỏng vấn với AP ngay tại nhà hàng, Romeo bác bỏ cáo buộc cho rằng mình đang làm việc cho mafia.
“Tôi luôn mong muốn mở một nhà hàng; tôi bắt đầu thực hiện mơ ước của mình bằng công việc rửa bát”, Romeo nói trong khi những người thợ làm bánh pizza chuẩn bị bật bếp và cho bánh vào lò nướng để phục vụ khách đến ăn tối.
Romeo cho rằng cảnh sát nhắm vào anh ta và những người khác vì họ đều là dân vùng Calabria ở miền nam nước Italy, căn cứ của một trong những tổ chức tội phạm khét tiếng toàn cầu ‘ndrangheta.
Theo Romeo, chính quyền sở tại quy kết tất cả người dân vùng Calabria đang sinh sống ở Rome đều là những kẻ lừa đảo để dễ dàng tịch thu nhà hàng của họ.
Anh ta mong mỏi đến ngày hầu tòa để chất vấn các công tố: “Tại sao các ông lại nói tôi là kẻ bù nhìn khi tôi thanh toán mọi chi phí bằng tiền của mình?”
Các công tố viên tự tin rằng họ có câu trả lời chính đáng.
Rất đông khách du lịch tìm đến con phố nhỏ Via dei Pastini ở Rome để thưởng thức các nhà hàng độc đáo. Ba trong số các nhà hàng ở đây, trong đó có II Barroccio, bị khám xét trong năm nay vì bị nghi ngờ là nơi rửa tiền của ‘ndrangheta.
Theo chính quyền địa phương, tổ chức mafia này đang ráo riết tìm kiếm các cơ sở kinh doanh hợp pháp để làm nơi rửa tiền kiếm được từ buôn bán cocaine. Nhà hàng Camorra ở Naples cũng bị nghi ngờ dính líu đến hoạt động phi pháp này, các công tố viên cho biết.
Các nhà hàng và quán cà phê bị điều tra vẫn hoạt động bình thường. Nhiều trong số này nằm gần các địa danh nổi tiếng như đài phun nước Trevi Fountain hay Piazza Navona. Trong khi đầu bếp bày món mì ra đĩa và bồi bàn rót rượu cho khách, các điều tra viên chống mafia lại cặm cụi rà soát chứng từ, sổ sách của các nhà hàng tại văn phòng.
Ngoài nhà hàng, khách sạn cũng là mục tiêu của mafia. Các công tố viên cho biết ‘ndrangheta đã mua lại một khách sạn mà trước đó từng là tu viện đúng vào năm 2000, thời điểm có hàng triệu người hành hương về Rome.
“Mỗi ngày chúng tôi có thể tịch thu đến 10 cơ sở kinh doanh”, công tố viên Michele Prestipino cho biết. “Và chúng (mafia) cũng có thể mua 10 cơ sở kinh doanh khác chỉ trong một ngày”.
Nhà hàng Barroccio. Ảnh: AP
Hoạt động của nhà hàng không bị ảnh hưởng gì bởi hoạt động phi pháp của mafia vì phần lớn du khách không hề hay biết về các cuộc điều tra.
Romeo kể lại chuyện anh ta bị cảnh sát đánh thức vào buổi sáng khi hai nhà hàng trên phố Via dei Pastini bị tịch thu. Hai hôm sau, nhà hàng của anh ta mở cửa trở lại và khách du lịch lại nườm nượp kéo vào.
Nhưng với những người làm luật tại Tòa nhà Quốc hội nằm cách nhà hàng II Barroccio không xa, mọi chuyện không như vậy.
“Các chính trị gia trước thường hay tới đây. Giờ họ nói không thể đến ăn tại nhà hàng nữa”, Romeo buồn bã nói.
Trong khi một số chính trị gia tránh đến nhà hàng, Rome với vị thế là trung chính trị – hành chính của Italy vẫn là địa điểm hấp dẫn mafia.
“Người ta đến đây để mở rộng quan hệ”, công tố viên Prestipino nói trong văn phòng riêng tại Rome, nhấn mạnh thủ đô là thiên đường của mafia.
“Đó là nơi mà ngay cả những tài sản dễ gây chú ý cũng có thể được che giấu bởi nhiều thứ tài sản khác”, Prestipino nói.
Nhiều nhà hàng và khách sạn ở Milan, Turin và một số thành phố khác ở bắc Italy, bao gồm vùng Veneto và Emilia Romagna trù phú, cũng đang trở thành tài sản của ‘ndrangheta, Prestipino cho biết. Viên công tố này từng đấu tranh chống lại ‘ndrangheta ngay tại sào huyệt của chúng tại vùng đất Calabria nghèo nàn.
Alfonso Sabella, từng đấu tranh chống lại tổ chức mafia Cosa Nostra ở Sicilia, kêu gọi Rome thiết lập một cơ chế giúp phát hiện những hiện tượng bất thường như thay đổi thường xuyên về quyền sở hữu. Mới đây, Sabella được giao trọng trách là “cố vấn hợp pháp”đầu tiên của Rome giúp Tòa thị chính xóa bỏ tham nhũng và ngăn chặn mafia thâm nhập vào cơ cấu kinh tế của thành phố này.
Nhóm vận động ủng hộ 15.000 nhà hàng ở Rome nhận được cảnh báo về sự thâm nhập của các băng nhóm tội phạm có tổ chức. Họ cho biết các thành viên mafia, không như những người kinh doanh nhà hàng chân chính, có nguồn tài chính lớn để kinh doanh phát đạt, chứ không chỉ làm bình phong cho các băng nhóm tội phạm có tổ chức.
“Trong những năm qua, có nhiều nhà hàng bị tịch thu khi đang làm ăn phát đạt”, Fabio Spada, chủ tịch hiệp hội FIPE Confcommercio Roma nói. “Bản thân những nhà hàng này cũng kiếm được khá nhiều tiền, bên cạnh vai trò của chúng là nơi rửa tiền”.
Thực tế, trong những năm gần đây, hiện tượng các nhóm tội phạm rửa tiền bằng cách đầu tư các khoản thu bất hợp pháp vào các khu vực kinh tế hợp pháp không ngừng gia tăng, Trung tá Gerardo Mastrodomenico cho biết.
Hai nhà hàng La Rotonda và Er Faciolaro trên phố Via dei Pastini bị tịch thu tháng 3. Nhà hàng II Barroccio bị tịch thu vào tháng 7.
Việc rửa tiền được tiến hành qua một số kênh tài chính tinh vi khiến các điều tra viên khó tìm ra dấu vết. Để đánh hơi những kẻ trung gian trong chu trình này, các kế toán viên cùng nhiều chuyên gia tài chính khác trong đội phòng chống tội phạm có tổ chức thuộc cơ quan thuế của Italy phải rà soát rất kỹ hợp đồng mua bán và cho thuê bất động sản, đối chiếu với ngành nghề và thu nhập được khai trên văn bản thống kê thuế.
Kết quả của thao tác nghiệp vụ này là vụ tịch thu tài sản đình đám nhất từ trước đến nay xảy ra vào năm 2009 đối với nhà hàng Cafe de Paris trên phố Via Veneto. Nhà hàng này từng xuất hiện trong bộ phim kinh điển của đạo diễn huyền thoại Federico Fellini mang tựa đề “La Dolce Vita”. Đứng tên sở hữu quán cà phê là một thợ cắt tóc có thu nhập khiêm tốn, đến từ một ngôi làng nhỏ ở vùng núi Aspromonte thuộc Calabria.
Làng San Luca ở vùng Calabria, sào huyệt của ‘ndrangheta. Ảnh: AP
Để thu thập chứng cứ, các điều tra viên tiến hành theo dõi bạn bè của những người được cho là chủ nhân thực sự của quán Cafe de Paris. Nằm trong tầm chú Italy của điều tra viên là doanh nhân Salvatore Lania sinh ra ở Calabria và sinh sống ở Rome.
Khi điều tra các cuộc điện thoại, họ phát hiện ra người này có quan hệ với các thành viên của tổ chức ” ‘ndrangheta”, Đại tá Renato Chicoli thuộc đội đặc nhiệm điều tra phòng chống tội phạm ở Rome cho biết.
Khi tìm hiểu về đời tư của Lania, các điều tra viên phát hiện ra rằng báo cáo thuế thu nhập của người này “hầu như chẳng có gì”, Chicoli cho biết. Điều này khiến họ băn khoăn làm thế nào mà anh ta có thể mua trọn các nhà hàng, và thậm chí cả một tòa nhà, trên con phố đắt đỏ Via dei Pastini.
Lania, 47 tuổi, đang bị điều tra vì bị nghi ngờ giả mạo giấy tờ sở hữu tài sản. Nhưng người này lại không bị nghi ngờ là thành viên của tổ chức ‘ndrangheta, Chicoli cho biết.
Theo tài liệu của tòa án liên quan đến các vụ tịch thu tài sản trên phố Via dei Pastini, không cá nhân nào trong cuộc điều tra bị tình nghi là thành viên của băng nhóm tội phạm có tổ chức. Trong các tài liệu này, Romeo được nhận dạng là đối tác “ẩn” trong việc điều hành Er Faciolaro, trong khi cổ phiếu của anh ta lại mang tên anh rể. Biên bản tịch thu nhà hàng cũng ghi Romeo “là người làm công và thay mặt Salvatore Lania điều hành các hoạt động kinh doanh”.
Lania, Romeo và hơn chục người nữa, bao gồm các thành viên trong gia đình, bị nghi tham gia vào âm mưu che giấu chủ nhân thực sự của nhà hàng. Nam bồi bàn 29 tuổi người Ai Cập và nữ bồi bàn 22 tuổi người Ukrainia chấp thuận đứng tên chủ nhà hàng, Chicoli nói.
Prestipino cho biết các công tố viên sẽ sớm đưa ra cáo trạng.
Về phía Romeo, anh này nhắc đến mối quan hệ bạn bè với Lania và ra sức chứng minh mình là chủ hợp pháp của nhà hàng.
“Anh ấy (Lania) đã làm 200 chiếc pizza trong vòng hai tiếng đồng hồ”, Romeo nói. Luật sự của Lania từ chối trả lời điện thoại khi được yêu cầu đưa ra bình luận.
Một số thành viên mafia dường như còn thách thức điều tra viên bắt họ. Một quán cà phê bên dưới tòa nhà nơi Chicoli làm việc đã bị tịch thu. Các quan chức phòng chống mafia cũng từng là khách hàng của một vài trong số các nhà hàng bị tịch thu. Một trong những nhà hàng bị khám xét năm ngoài vì bị nghi ngờ là nơi rửa tiền của tổ chức Camorra được đặt tên là “Zio Ciro” như một cách tưởng nhớ thủ lĩnh của một bè cánh ở khu vực Naples.
Đối với mafia, việc kinh doanh nhà hàng ở Rome có thể là để tăng thanh thế, cũng có thể là để đầu tư kinh doanh thực sự, Chicoli nói.
