Theo thống kê của Hải quan Việt Nam, 6 tháng đầu năm 2015, XK tôm Việt Nam đạt gần 1,3 tỷ USD, giảm 28% so với cùng kỳ năm 2014. Trong bối cảnh sản lượng tôm thế giới tăng, nhu cầu yếu từ các thị trường chính và giá tôm giảm ở các nước sản xuất chính (Ấn Độ, Thái Lan, Ecuador…), XK tôm Việt Nam sang các thị trường hàng đầu như Mỹ, Nhật Bản, EU đều giảm mạnh lần lượt là 50,2%; 18,7% và 14,3%.
Cụ thể, trong 6 tháng đầu năm 2015, XK tôm Việt Nam sang Mỹ đạt 262,7 triệu USD, giảm 50,2% so với cùng kỳ năm 2014 – mức giảm mạnh nhất trong số 3 thị trường NK tôm chính của Việt Nam. Nguyên nhân là do nhu cầu tôm ở Mỹ thấp. Nhu cầu tôm từ Mỹ khá trầm lắng kể từ tháng 1/2015 do lượng hàng tồn kho NK trong năm 2014 vẫn ở mức cao.
Đồng USD tăng giá mạnh so với các tiền tệ khác khiến các nước XK đổ xô vào thị trường Mỹ, tạo cơ hội cho các nhà NK Mỹ “ép giá” tôm Việt Nam. Giá trung bình tôm NK vào Mỹ giảm ngay từ tháng đầu năm và hiện giữ mức khoảng 10 USD/kg, giảm từ khoảng 3 USD/kg so với mức đỉnh năm 2014.
Tại thị trường EU, trong 6 tháng đầu năm nay, XK tôm sang EU đạt 246,3 triệu USD, giảm 14,3% so với cùng kỳ năm ngoái.
Trong khối thị trường EU; Đức, Anh, Hà Lan là 3 thị trường NK đơn lẻ lớn nhất đối với tôm Việt Nam. Trong đó, Anh là được coi là thị trường tiềm năng trong năm nay, bởi XK tôm sang thị trường này duy trì sức tăng trưởng cao trong nhiều tháng, ngay cả trong thời điểm XK tôm sang các thị trường khác có xu hướng giảm sút. XK tôm sang Anh tăng 48% trong 6 tháng đầu năm.
Khủng hoảng nợ công ở Hy Lạp làm khủng hoảng kinh tế ở châu Âu thêm trầm trọng và giảm nhu cầu hàng hóa trong đó có tôm của thị trường EU. Đồng EUR mất giá so với USD trong 6 tháng đầu năm nay nên nhiều khách hàng châu Âu chậm mua hàng, thậm chí ngưng nhập hàng dẫn tới XK tôm sang khu vực này chậm lại. Xu hướng này có thể kéo dài trong các tháng tới.
XK tôm sang Nhật Bản trong 6 tháng đầu năm 2015 đạt 252,9 triệu USD, giảm 18,7% so với cùng kỳ năm 2014. Kinh tế Nhật Bản vẫn chưa cải thiện nhiều khiến nhu cầu tiêu thụ tôm giảm. Đồng yên mất giá so với USD cũng làm giảm NK tôm vào Nhật Bản.
Tháng 1/2015, giá tôm trên thị trường Nhật Bản tiếp tục xu hướng giảm so với các tháng cuối năm 2014 tuy nhiên từ tháng 2 đến tháng 4/2015, giá tăng đều đặn từ 11 USD/kg lên 12 USD/kg.
Trong quý 3 và 4, nhu cầu tôm ở Nhật Bản từ các nhà cung cấp trên thế giới có thể không cải thiện nhiều do nền kinh tế này vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn.
Dự báo, cuối tháng 7 và đầu tháng 8/2015, nhu cầu từ các thị trường NK chính tăng, giá tôm XK có thểtăng từ 5-10%.
Cuối tháng 7/2015, nhu cầu từ trường Mỹ cao hơn, cùng với các yếu tố về nguồn cung và thuế CBPG, XK tôm Việt Nam sang thị trường Mỹ 6 tháng cuối năm dự kiến tăng so với nửa đầu năm. Tuy nhiên mức tăng trưởng không cao do đồng USD vẫn cao và các nhà XK Việt Nam phải cạnh tranh mạnh về giá trên thị trường này. Nửa cuối năm nay, XK tôm sang Mỹ dự kiến đạt 375 triệu USD, giảm 30% so với cùng kỳ năm 2014. Dự báo XK tôm sang Mỹ cả năm đạt 638 triệu USD, giảm 40% so với năm 2014.
Nhu cầu tôm từ thị trường Nhật Bản dự kiến vẫn thấp trong 6 tháng cuối năm do đồng yên giảm giá và suy thoái kinh tế vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn. XK tôm sang thị trường này nửa cuối năm nay dự kiến đạt 345 triệu USD, giảm 20% so với cùng kỳ năm ngoái. XK tôm cả năm 2015 sang thị trường Nhật dự báo đạt 600 triệu USD, giảm 19% so với năm 2014.
Nhu cầu tôm từ thị trường EU dự kiến vẫn giảm trong 6 tháng cuối năm nay do suy thoái kinh tế khu vực, đặc biệt trong bối cảnh khủng hoảng nợ Hy Lạp, đồng EUR giảm sâu. XK tôm 6 tháng cuối năm nay sang EU dự kiến giảm 15% đạt 335 triệu USD. XK tôm sang EU cả năm 2015 ước đạt 585 triệu USD, giảm 15%.
Mùa thu hoạch tôm ở Ấn Độ hiện tại đã kết thúc trong khi các nước NK đã vào mùa tiêu dùng. Với những lợi ích từ các FTA đã ký, cộng với những cải thiện về chất lượng và khả năng kết quả cuối cùng của đợt xem xét thuế CBPG tôm công bố vào tháng 7 có thể thấp, tôm Việt Nam trong thời gian tới sẽ tăng so với nửa đầu năm.
Dự báo tổng XK tôm Việt Nam 6 tháng cuối năm 2015 đạt trên 1,9 tỷ USD. XK tôm cả năm 2015 ước đạt 3,2 tỷ USD, giảm 17%.
