Một ngôi làng ở vùng biên giới tỉnh Lạng Sơn vẫn giữ nếp nhà trình tường và không gian đá độc đáo, được xây dựng từ những năm 1850.
Làng đá Thạch Khuyên (xã Xuất Lễ, huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn) có tên gọi khác là làng phòng thủ Khuyên Hin, theo tiếng địa phương nghĩa là “vòng tròn bằng đá”.
Người dân ở đây cho rằng làng được xây dựng từ năm 1850. Các thế hệ trước họ đã nhặt đá xếp nền làm nhà trình tường, xếp đá kè bờ ao, bờ ruộng và dùng đá để dựng thành lũy như một cái khuyên tròn, có nơi cao đến 5 m.
Theo người dân địa phương, cha ông họ thời trước dựng hàng rào đá để chống giặc cướp đến phá làng. Nhiều nơi trên hàng rào đá còn dấu tích lỗ châu mai.
Dấu tích tường thành bằng đá xuất hiện xung quanh làng.
Theo ông Tàng Minh Đức (49 tuổi), trước đây lối đi lại trong làng đều làm bằng đá, nay nhiều chỗ đã lát bê tông.
Hoa dại mọc trên hàng rào đá bao quanh làng.
Một đoạn hàng rào đá còn sót lại trên cánh đồng trồng rau.
Trong làng vẫn còn nhiều mái nhà trình tường, một lối kiến trúc tiêu biểu cho nhà ở truyền thống của dân tộc Tày, Nùng.
Đây là những ngôi nhà làm bằng tường đất dày, kiên cố, lợp ngói âm dương, cao một hoặc 2 tầng. Phía trong nhà có bố trí hệ thống chốt và then cửa chắc chắn; tầng áp mái có trổ các lỗ châu mai để phòng thủ.
Để giữ gìn nét độc đáo của ngôi làng vùng biên, Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Lạng Sơn đã tổ chức khảo sát, nghiên cứu xây dựng mô hình du lịch cộng đồng tại đây.
