Ngày 15/12/2015, nhà ông Nguyễn Văn Quyết – tổ trưởng tổ dân phố số 9, phường Thịnh Liệt (Hoàng Mai – Hà Nội) đã bị một đối tượng lén lút mang xăng đổ lênh láng vào cổng rồi châm lửa phỏng hỏa đốt nhà. Hành vi phạm tội của hung thủ đã được camera ghi lại. Vậy hung thủ đã phạm những tội danh gì?
Hà Nội: Camera bắt quả tang hung thủ đổ xăng đốt nhà tổ trưởng tổ dân phố trong đêm
Ông Nguyễn Văn cho biết: ngày 15/12/2015, nhà ông Quyết đã bị một người lén lút mang xăng đổ lênh láng vào cổng nhà ông rồi châm lửa phỏng hỏa. Qua camera giám sát ghi lại được cho thấy, người cố tình dùng xăng phóng hỏa nhà ông Quyết rồi bỏ chạy chính là bà Nguyễn Thị Kim Hoa – người được ông Quyết cho rằng chuyên nhận thầu xây dựng ở địa phương. Trước đó, với trách nhiệm là tổ trưởng dân phố, ông Quyết đã nhắc nhở và góp ý với bà Hoa nhiều lần về những việc làm trái pháp luật, nên ông cho rằng vụ phóng hoả có thể xuất phát từ nguyên nhân này.
Hung thủ đổ xăng đốt nhà tổ trưởng tổ dân phố có thể bị xử lý ở 3 tội danh: Huỷ hoại tài sản; Cố ý gây thương tích hoặc Giết người.
Vậy xin Luật sư cho biết hành vi dùng xăng phóng hoả của bà Hoa có dấu hiệu của tội phạm hay không? Nếu có thì bà Hoa sẽ phải chịu trách nhiệm pháp lý như thế nào?
Luật sư Phan Thị Lam Hồng (Công ty Luật TNHH Đông Hà Nội):
Theo thông tin báo Điện tử Dân trí đã đưa, nếu quá trình điều tra cơ quan điều tra xác định rõ danh tính người đã có hành vi lén lút đổ xăng phóng hỏa tại cửa nhà ông Quyết (như hình ảnh do camera ghi lại được) thì hành vi này của người này có thể có cấu thành Tội hủy hoại tài sản (Điều 143, Bộ luật Hình sự), hay Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác (Điều 104, Bộ luật Hình sự) hoặc Tội giết người (Điều 93, Bộ luật Hình sự) với hình thức phạm tội chưa đạt, cụ thể:
Trường hợp 1: mục đích huỷ hoại nhà ở của ông Quyết.
Hành vi trực tiếp đổ xăng phỏng hỏa cửa nhà ông Quyết được thực hiện một cách cố ý và người phụ nữ (được lưu lại hình ảnh trong đoạn băng camera) buộc phải biết việc dùng xăng đốt có thể khiến cửa nhà ông Quyết bị mất hẳn giá trị sử dụng của nó, không thể khôi phục lại được, nhưng vẫn cố ý thực hiện hành vi rồi bỏ chạy.
Nếu động cơ phạm tội ở đây đúng như ông Quyết đã cung cấp: người phụ nữ này không hài lòng về việc ông Quyết thường xuyên nhắc nhở, góp ý về những việc làm trái pháp luật của bà ta, thì dù động cơ không phải là dấu hiệu bắt buộc của cấu thành tội phạm này nhưng nó có ý nghĩa rất quan trọng trong việc xác định tính chất, mức độ nguy hiểm của tội phạm. Trong trường hợp này, đây có thể là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự theo quy định tại điểm đ, khoản 1 Điều 48 “Phạm tội vì động cơ đê hèn” hoặc có thể là yếu tố định khung hình phạt theo quy định tại điểm đ, khoản 2, Điều 143 Bộ luật Hình sự “Vì lý do công vụ của người bị hại”.
Nguy hiểm hơn, người phụ nữ này có sự chuẩn bị và trực tiếp phóng hỏa bằng xăng và lửa – là những chất nổ, chất cháy có phạm vi ảnh hưởng trên một diện tích lớn nhằm mục đích làm cho tài sản không thể khôi phục lại được, là trường hợp được định khung tại Điểm b Khoản 2 Điều 143 Bộ luật Hình sự “Dùng chất nổ, chất cháy hoặc thủ đoạn nguy hiểm khác”. Tuy nhiên, vụ cháy đã được gia đình ông Quyết nhanh chóng khống chế, theo hình ảnh mà ông Quyết cung cấp về hiện trường vụ cháy thì cửa ra vào và tường rào chỉ bị hư hỏng 01 phần. Vì vậy, cơ quan điều tra cần phải tiến hành trưng cầu định giá tài sản bị thiệt hại để xác định hậu quả của tội phạm, bởi hậu quả của tội phạm này là yếu tố bắt buộc để có thể khởi tố vụ án, khởi tố bị can hay không, nếu tài sản bị thiệt hại từ 2.000.000 đồng trở lên, (trừ trường hợp gây hậu quả nghiêm trọng; hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản của người khác; hoặc đã bị kết án về tội này và chưa được xóa án tích).
Luật sư Phan Thị Lam Hồng: Việc làm rõ ý thức phạm tội của người phụ nữ này sẽ là căn cứ để xác định được chính xác tội danh được áp dụng thuộc nhóm tội xâm phạm sở hữu hay nhóm tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe của con người.
Như vậy, nếu hành vi của người phụ nữ này thoả mãn các dấu hiệu trên thì rất có thể bà ta sẽ bị khởi tố về Tội hủy hoại tài sản với các tình tiết định khung tại khoản 2, Điều 143, Bộ luật Hình sự như: “Dùng chất nổ, chất cháy…” (điểm b); “Vì lý do công vụ của người bị hại” (điểm đ), thậm chí còn có thể phải chịu trách nhiệm hình sự với tình tiết tăng nặng “Phạm tội vì động cơ đê hèn” theo quy định tại điểm đ, khoản 1, Điều 48 Bộ luật Hình sự.
Trường hợp 2: mục đích xâm phạm sức khỏe, tính mạng của ông Quyết và gia đình ông.
Hành vi phóng hỏa được thực hiện vào lúc 02 giờ sáng, khi mà gia đình ông Quyết cũng như toàn bộ dân cư xung quanh đang ngủ say, khiến cho mọi người khó có thể nhận biết việc xuất hiện đám cháy để chữa cháy kịp thời. Rõ ràng khi thực hiện hành vi này, người phụ nữ này buộc phải biết xăng có khả năng gây cháy mạnh và lan rất nhanh, có thể gây nguy hiểm và xâm phạm trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe hoặc gây ra thiệt hại rất lớn về tài sản của gia đình ông Quyết, thậm chí cả với các hộ dân liền kề. Nếu không kịp thời khống chế thì hậu quả rất có thể sẽ vượt ra ngoài khả năng kiểm soát của mọi người.
Mặc dù về sức khỏe, tính mạng của gia đình ông Quyết không bị thiệt hại, nhưng vụ việc cần phải tiếp tục xác minh, điều tra để xác định về mặt chủ quan, người phụ nữ này có ý thức muốn xâm phạm đến sức khỏe, tính mạng của gia đình ông Quyết hay không để có thể điều tra, khởi tố về Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác (Điều 104, Bộ luật Hình sự) hoặc Tội giết người (Điều 93, Bộ luật Hình sự) với hình thức phạm tội chưa đạt.
Việc làm rõ ý thức phạm tội của người phụ nữ này sẽ là căn cứ để xác định được chính xác tội danh được áp dụng thuộc nhóm tội xâm phạm sở hữu hay nhóm tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe của con người và khung hình phạt, các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự đối với bà ta theo đúng quy định của pháp luật.
Như Dân trí đã thông tin, ông Nguyễn Văn Quyết, Tổ trưởng tổ dân phố số 9, phường Thịnh Liệt cho biết, khoảng 2h sáng 15/12, người nhà ông đang ngủ bỗng giật mình khi phát hiện hơi nóng và mùi xăng đang sộc vào nhà. Con trai ông tên Quang vội dậy lao ra ngoài thì phát hiện đám cháy lớn đang phát ra từ cổng.
Ngọn lửa bùng phát dữ dội khiến nhiều người kinh hãi vì nguy cơ thiêu rụi khu nhà và khu dân cư. Tuy nhiên, may mắn là gia đình ông Quyết đã khống chế được đám lửa.
Sáng hôm sau, ông Quyết cùng con trai kiểm tra camera trước cổng thì giật mình “tóm gọn” hung thủ là một người phụ nữ đến cổng nhà ông sau đó đổ xăng lênh láng ra khắp cổng rồi châm lửa và bỏ chạy.
“Đoạn video ghi lại cho thấy người này đã cố tình dùng xăng phóng hỏa nhà tôi rồi bỏ chạy. Qua hình ảnh cho thấy đó là chị Nguyễn Thị Kim Hoa – người chuyên nhận thầu xây dựng ở địa phương. Trước đó, với trách nhiệm là tổ trưởng dân phố tôi đã nhắc nhở và góp ý với chị Hoa nhiều lần về những việc làm trái pháp luật”, ông Quyết cho biết nguyên nhân vụ phóng hoả có thể xuất phát từ việc này.
