Các khí tài hạng nặng và vũ khí cầm tay được các nước phương Tây chuyển tới Iraq sau năm 2003 nhiều khả năng bị rơi vào tay tổ chức Nhà nước Hồi giáo.
Các tay súng Nhà nước Hồi giáo ngồi trên xe tăng diễu hành trên đường phố Raqqa, Syria. Ảnh: AP
Dựa trên việc phân tích hàng nghìn video và hình ảnh, bản báo cáo của tổ chức nhân quyền Ân xá Quốc tế rút ra kết luận rằng các chiến binh Nhà nước Hồi giáo (IS) đã tiếp cận được với “một kho vũ khí lớn”, bao gồm những trang bị và đạn dược được chế tạo hoặc sản xuất tại hơn 25 quốc gia khác nhau. Vũ khí mà tổ chức này nắm giữ bao gồm các khẩu súng trường M16 của quân đội Mỹ, súng bắn tỉa của Nga và Áo hay súng máy của Trung Quốc, Bỉ, Independent hôm nay đưa tin.
Cũng theo báo cáo này, rất nhiều loại vũ khí mà IS chiếm dụng nhiều khả năng thuộc về lô hàng mà các nước phương Tây hỗ trợ lực lượng an ninh Iraq từ năm 2003 đến 2007. Quân khủng bố đoạt được chúng sau khi chiếm đóng các cơ sở quân sự tại Iraq.
Nhấn mạnh vào vai trò của Anh, bản báo cáo cho hay “một loạt vũ khí cầm tay và vũ khí hạng nhẹ” được xuất khẩu từ Bosnia và Herzegovina hay Serbi đến Anh vào năm 2005 – 2006, trước khi được “tái xuất khẩu” sang Iraq. Khoảng 20.000 vũ khí hạng nặng Trung Quốc cũng được xuất từ Anh sang Iraq vào đầu năm 2007 và phần lớn đều thất lạc sau đó.
“Việc nguồn vũ khí liên tục được tuồn vào Iraq trong nhiều thập kỷ đồng nghĩa IS như ‘chuột sa chĩnh gạo’ khi chiếm đóng những khu vực này. Thực tế phũ phàng là nhiều quốc gia, bao gồm cả Anh, đã vô tình trang bị vũ khí cho IS. Điều này khiến chúng ta phải cân nhắc đến việc tạm ngừng các thỏa thuận mua bán vũ khí hiện tại”, ông Oliver Sprague, giám đốc chương trình vũ khí của tổ chức Ân xá Quốc tế trụ sở ở Anh, nhận xét.
“Chúng ta cần xem xét kỹ các rủi ro và không nên chờ tới lúc viễn cảnh tồi tệ nhất xảy ra thì mới hành động để ngăn cản việc buôn bán vũ khí, vốn là căn nguyên của những tội ác tàn bạo”, Sprague khẳng định.
Theo báo cáo, nhiều vũ khí mà IS sử dụng tương đối hiện đại. Tuy nhiên, hầu hết súng chúng sở hữu lại được sản xuất từ cách đây ít nhất một phần tư thế kỷ. Thứ vũ khí lâu đời nhất trong kho của IS được cho là một loại súng trường lên đạn từng viên xuất hiện từ Thế chiến I.
Anh “rất có trách nhiệm trong quá trình xuất khẩu vũ khí, đồng thời áp dụng một trong những hệ thống kiểm soát nghiêm ngặt bậc nhất thế giới. Hoạt động của Daesh ở Syria và Iraq diễn ra trong bối cảnh an ninh tại đây hết sức lỏng lẻo, khiến hàng loạt vũ khí và phương tiện được lưu thông không có kiểm soát trong nhiều thập kỷ”, một quan chức chính phủ nói, sử dụng tên viết tắt bằng tiếng Arab của IS.
“Daesh chủ yếu chiếm đoạt vũ khí bằng cách cướp của phe đối lập hay lơi dụng các chợ đen ở địa phương và khu vực. Khả năng chúng giành thêm các khí tài từ tay lực lượng quân đội vẫn hiện hữu chỉ cho đến khi ta thực thi những giải pháp nhằm thu hẹp phạm vi hoạt động và xóa sổ nơi ẩn náu an toàn của chúng”, ông cho biết thêm
